Phần 5: Biểu đồ Histogram và cách đọc thông tin

Chuyên mục: Kiến thức nhiếp ảnh

Ngày viết 18.03.2014

Viết bởi Admin

Phạm vi bài viết dành cho máy ảnh DSLR:

Phần 1: Cơ bản về lộ sáng (Exposure)
Phần 2: Điều chỉnh mức lộ sáng
Phần 3: Tam giác lộ sáng và mối liên hệ của các thành phần
Phần 4: Các vấn đề liên quan đến lộ sáng
Phần 5: Biểu đồ Histogram và cách đọc thông tin.

Biểu đồ histogram trong máy ảnh dùng biểu diễn sự phân bố tông sáng trong một bức hình. Biểu đồ là một dạng đồ thị hai chiều. Trên trục nằm ngang (trục hoành) từ trái sang phải, diễn tả mức độ tối qua sáng, trong khoảng 5 stop của phạm vi động (phạm vi của máy ảnh KTS). Trong khi, trục đứng (trục tung) biểu diễn số lượng điểm ảnh theo từng mức độ sáng trong bức ảnh.

Biểu đồ histogram hiện nay đều có trên tất cả các máy ảnh DSLR hoặc có thể xem trên các phần mềm xử lý ảnh như photoshop. Biểu đồ histogram là một công cụ mạnh mẽ để kiểm soát độ sáng của bức ảnh. Sau đây là một vài trường hợp minh họa cho cách đọc các thông tin từ biểu đồ này trên photoshop.

1. Phân bố hoàn hảo

Hay còn gọi là biểu đồ lý tưởng, biểu đồ có thể có nhiều hình dạng khác nhau, tùy vào mức cân bằng tông sáng tối bên trong bức hình. Những gì bạn cần biết về một đồ thị hoàn hảo, khi đường cong trải dài hết chiều dài của trục ngang và nhỏ dần về hai đầu, phía trái (vùng rất tối - mốc zero) và phía phải (vùng rất sáng - mốc 255). Nếu biểu đồ nghiêng nhiều về bên trái, trong bức hình sẽ có nhiều vùng hoàn toàn đen. Ngược lại, nếu nghiêng nhiều phía bên phải, bức hình sẽ có nhiều vùng cháy sáng (nghĩa là hoàn toàn trắng xóa).

2. Hình dạng bất thường

Một biểu đồ điển hình, đường cong cũng nhỏ dần về hai đầu và phần lồi cao nhất nằm đâu đó ở phần giữa (Tông sáng trung tính). Trong khi có một số trường hợp, ví dụ bạn chụp một bức hình có nhiều vùng tối, phía trên là bầu trời chói nắng. Biểu đồ sẽ phân làm hai đỉnh, một đỉnh nằm gần vùng sáng và một đỉnh nằm gần vùng tối. Và gần như không có gì ở phần giữa. Tuy nhiên chẳng có gì sai cả, đó chỉ là một sự thể hiện hình ảnh có độ tương phản tổng thể rất cao.

(Hình từ trang www.photoradar.com)

3. Dạng hình tháp

Trong một khung cảnh u ám và không có nhiều vùng tương phản, bạn sẽ thấy biểu đồ tập trung chính yếu ở phần giữa (vùng sáng trung tính). Không có nhiều vùng sáng hoặc tối trong bức ảnh. Đây là một vấn đề. Bởi vì các bức hình nên có đầy đủ tông sáng để tạo độ nổi và tươi tắn.

Hình của Mr.Damon

4. Dạng hình tháp tập trung ở bên trái

Biểu đồ tiết lộ sự sai sót rất rõ ràng trong bức hình của bạn. Tấm hình tối và không có nhiều vùng sáng. Điều này được biểu đồ thể hiện qua đường cong tập trung nhiều và tăng cao ở bên trái. Trừ khi tấm hình của bạn thuộc phong cách “sắc độ nặng” (Low key), nếu không đó là tấm hình thiếu sáng.

Minh họa tấm hình thiếu sáng - Hình từ trang www.digital-photography-school.com

5. Dạng hình tháp tập trung ở bên phải

Trường hợp này ngược lại ở trên, tấm ảnh hoàn toàn quá sáng. Điều này được biểu đồ thể hiện qua đường cong tập trung nhiều và tăng cao ở bên phải. Trừ khi tấm hình của bạn thuộc phong cách “sắc độ nhẹ” (High key), nếu không đó là tấm hình dư sáng.